Saturday, May 9, 2009

အေျပာင္းအလဲ


ကၽြန္ေတာ္တို႕ ဘ၀ ေတြမွာ မလြဲမေသြ ေတြ႕ခဲ့ ၊ ၾကံဳခဲ့ ၾကရတာ ၊ ေတြ႕ေန ၾကံဳေနၾကရတာ ၊ ေတြ႕ၾက ၾကံဳ ၾက ရ ဦးမယ့္ အရာ တစ္ခု ရိွပါတယ္။ ဒါဘာလဲ ဆိုေတာ့ အေျပာင္းအလဲ လို႕ အဓိပၸါယ္ရတဲ့ Change ပါ။ ကၽြန္ေတာ္ တို႕ ဗုဒၶဘုရားရွင္ ေဟာ ၾကားခဲ့ အနစၥ အျမဲ မရိွ ဆိုတဲ့ တရား ေလး ကို ျဖဳတ္ဦးေနွာက္ ကေလး နဲ႕ သြား စဥ္းစား ၾကည့္မိပါေသးတယ္။ ဘယ္အရာမွ မျမဲ ဘူး ဆိုတာ တနည္း အားျဖင့္ အရာအားလံုး ဟာ ေျပာင္းလဲ ေနၾကတယ္ ။ လို႕ အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။( Obama ဒီ change တစ္လံုးတည္းနဲ႕ president ျဖစ္သြားတာ ၾကည့္ပါလား)

အရာအားလံုးဟာ တကယ္ပဲ ေျပာင္းလဲေနပါသလား။ ကၽြန္ေတာ္ တို႕ မ်က္စိ ေရွ႕မွာ ျမင္ေတြ႕ေနရတဲ့ ေလာက ၾကီး အေၾကာင္းေတြပဲ စဥ္းစား ၾကည့္ရေအာင္ဗ်ာ။

ဟုတ္ပါတယ္ ။ ေျပာင္းလဲ ေနပါတယ္။ စကၠန္႕နဲ႕ အမွ်ကို အရာအား လံုး ဟာေျပာင္းလဲေနၾကပါတယ္။

ေမြးခါစ ကေလး ငယ္ ကေန ေသဆံုးခါနီး အဘိုးအဘြား အရြယ္ အထိ လူေတြ တျဖည္းျဖည္း အသက္အရြယ္ အရ ကြာျခားျပီး လာၾကတယ္။ ဒါဟာလဲ ေျပာင္းလဲမွဴ တစ္ခုပါပဲ။

သစ္ပင္ကေလး ၊ ေခြး ကေလး ၊ ေၾကာင္ ကေလး ၊ ကိုယ့္ အထက္ က ေဆြ ေတြ ကိုယ့္ေအာက္ က မ်ိဳး ေတြ ၊ နိုင္ငံေရး ၊ စီးပြားေရး ၊ လူမွဴ ေရး ၊ ဂီတ .. စသျဖင့္ ေျပာလို႕မကုန္တဲ့ ေလာ က ၾကီး ေျပာင္းလဲ ေနပါတယ္။

ဒီေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ တို႕ ဘ၀ ေတြမွာ မလြဲမေသြ ၾကံဳေတြ႕ေနရတာ က အေျပာင္းအလဲ ဆိုတာၾကီးပါ ။ သို႕ေသာ္ ဒီအေျပာင္း အလဲ ကို ကၽြန္ေတာ္တို႕ လိုလား ပါသလား ။ တနည္းအားျဖင့္ အေျပာင္းအလဲ ကို ေၾကာက္ လား ၊ မေၾကာက္ဘူးလား ။

ဟုတ္ကဲ့ ေၾကာက္ပါတယ္ခင္ဗ်ာ။ လူတို႕ မလြဲမေသြ ၾကံဳ ေတြ႕ေနရတဲ့ ဒီ အေျပာင္း အလဲ ဆိုတာ ကို လူ တို႕ အရမ္း ေၾကာက္ပါတယ္ခင္ဗ်ာ။

အေျပာင္းအလဲ ဆိုရာမွာ တျဖည္းျဖည္း ခ်င္း ေျပာင္းလဲျခင္း( Radical Change ) နွင့္ ရုတ္တရက္ ေျပာင္းလဲ ျခင္း (Suddenly Change) ဆိုျပီး ေတာ့ ရိွပါတယ္။

ပိုးတံုးလံုး ကေလး ကေန လိပ္ျပာ တစ္ေကာင္ ၊လူေလး တစ္ေယာက္ ၊ သစ္ပင္ကေလးတစ္ပင္ ၊ ေခြး ကေလး ၊ ေၾကာင္ ကေလး ငယ္ရာ ကၾကီး လာျပီး ေသသြား တာ ဟာ တျဖည္းျဖည္းခ်င္း ေျပာင္းလဲျခင္းျဖစ္ျပီး။

ရုတ္တရက္ အက္ဆီးဒင့္ ျဖစ္ျပီး ဒုကၡိတ ျဖစ္သြားတာ ၊ ထီေပါက္ျပီး ဆင္းရဲရာ ကခ်မ္းသာသြားတာ ၊ ရာထူး ရိွရာ က ရာထူး က်သြားတာ သဘာ၀ ေဘးအႏၱရာယ္ .. စတဲ့ အရာေတြ က ေတာ့ ရုတ္တရက္ေျပာင္းလဲျခင္း ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္ေအာက္က အရာေတြေပါ့။

ကၽြန္ေတာ္ တို႕ ဘ၀ မွာ ဒီ နွစ္မ်ိဳး ထဲ က ေန ဘယ္လိုမွ မလြတ္နိုင္ပါဘူး ။ သို႕ေသာ္ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ဒီေျပာင္းလဲ ျခင္း ဆိုတာကို တကယ္ရင္ဆိုင္ ခ်င္တဲ့ စိတ္ ရိွလား ဆိုေတာ့ မရိွပါဘူး။ လုပ္ရိုးလုပ္စဥ္ ၊ ျဖစ္ရိုးျဖစ္စဥ္ လမ္းအေဟာင္း ထဲမွာ ပဲ ေနခ်င္ၾကတယ္။

ေအးရာေအးေၾကာင္းေနတာေပါ့။ ဥပမာ ။ ။ ဟိုး .. ဘုရင္ေတြ လက္ထက္ ကတည္းက ျမန္မာေတြ သနခါး တုံး နဲ႕ ေက်ာက္ျပင္ သံုးျပီး သနခါး လိမ္းခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲ ဒီေန႕ေရာ သနခါး ကို ေက်ာက္ျပင္ နဲ႕ေသြးလိမ္းရတဲ့ ဘ၀ မွာ ေက်နပ္ေနၾကတုန္းပါပဲ။ အဲ ... သနခါး ရနံ႕နဲ႕ ေရေမႊး ကို ထုတ္ျပီး ဥေရာပ နဲ႕ အေနာက္နိုင္ငံေတြ ေရာက္ေအာင္ ျဖန္႕ျဖဴးသြားနိုင္တာက ေတာ့ ျမန္မာေတြ မဟုတ္ဘူး ဗ်ာ .. .

ဒါဘာလို႕လဲ အေျပာင္းအလဲ ကိုေၾကာက္ခဲ့ၾကလို႕ မိဘ လက္ထက္ က လည္း ဒီလို လုပ္တာပဲ ငါတို႕လည္း ဒီလိုလုပ္လိုက္ျပီးတာပဲ ဆိုတဲ့ စိတ္ ။ တခု ခု ကို ေျပာင္းလဲ လိုက္ရင္ ရင္ဆိုင္ရမယ့္ စြန္႕စားမွဴ ( risk ) ကို မခံယူရဲၾကဘူး ။ ဒါေၾကာင့္ ေအာင္ျမင္သင့္သေလာက္ မေအာင္ျမင္ဘူး။

ဥပမာ ကၽြန္ေတာ္ တို႕ အိမ္္က ေန ကုမၸဏီ ကို လိုင္း ကား ၊ ရထား ၊ စတဲ့ ယာဥ္ တစ္ခုခု စီးျပီး သြား တယ္ဆိုရင္ေတာင္ ကိုယ္မသိေသးတဲ့ လမ္း ကေနမသြားခ်င္ဘူး ။ သိျပီးသား လမ္းအေဟာင္း ကေလး ကေနပဲ ေအး ေအး ေဆးေဆး သြားတာ ေကာင္းပါတယ္ဆိုတဲ့ လူေတြမ်ားပါတယ္။

အဲ .. ဒုတိယ အမ်ိဳး စား ျဖစ္တဲ့ ရုတ္တရက္ အေျပာင္းအလဲ နဲ႕ ထိပ္တိုက္ ေတြ႕ လာတဲ့ အခါမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႕ လို အေျပာင္း အလဲ ေပၚ မွာ အေလးမထားတတ္တဲ့ လူေတြ ဒုကၡေရာက္ ရေတာ့တာပဲ။ မိဘ လက္ထက္ က ဘယ္လို ေတာ္ခဲ့ျပီး သားသမီး လက္ထက္မွာ မွ ပ်က္စီးရတယ္ ဆိုတာ ဟာ ဒီ ရုတ္တရက္ အေျပာင္းအလဲ ဒဏ္ကို မခံနိုင္တာပဲ ။

လက္ရိွသေဌး ကေန ခဏ အတြင္းမွာ အလုပ္သမား ျဖစ္သြားတဲ့ အခါ ၊ လက္ရိွ ဦးေဆာင္သူ ေနရာမွ ေနာက္လိုက္ျဖစ္သြားတဲ့ အခါ ၊ လက္ရိွ အေကာင္းပက တိ ေနရာ မွ ဒုကၡိတ ဘ၀ ေရာက္သြားတဲ့ အခါမွာ ဒုကၡ ဆိုတဲ့ ေလာကဓံ တရား ကို ေကာင္းေကာင္းသေဘာေပါက္ေတာ့မယ္။ ဒါေပမယ့္ ေနာက္က်သြားျပီ။

လူတေယာက္နဲ႕ တေယာက္ အေတြး အေခၚ ခ်င္း ၊ အေတြ႕ၾကံဳ ခ်င္း ၊ ရင့္က်က္မွဴ ခ်င္း စတဲ့ အရည္အခ်င္းေတြ ဟာ ဘယ္အရာေပၚမွာ အဓိက မူတည္ေနသလဲ ဆိုေတာ့ သူ ဘ၀မွာ အေျပာင္းလဲ ဘယ္ေလာက္ေတာင္ ၾကံဳ ခဲ့ ရဖူးျပီးျပီလဲ ဆိုတဲ့ အေပၚမွာ လံုး၀မူတည္ေနတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႕ေတြ အေျပာင္း အလဲ ကို ရင္ဆိုင္ရဲတဲ့ စိတ္ဓာတ္ရိွရမယ္။ ခုလက္ ရွိေနရာ ကမေရြ႕ပဲေတာ့ ေနရာ အသစ္တစ္ခုကို မေရာက္တာေသခ်ာတယ္ ။ ဒီေနရာ အသစ္မွာ ကိုယ္ ဘယ္ေလာက္ စြမ္း ေဆာင္နိုင္တယ္ဆိုတာ ဟာ ၊ ကိုယ္ ဒီအေျပာင္း အလဲ အေပၚမွာ ဘယ္ေလာက္ ခံနိုင္ရည္ ရိွလဲ ဆိုတာပါပဲ။ ေျပာင္းလဲ သြားတဲ့ အေျပာင္း အလဲ အေပၚမွာ တျဖည္းျဖည္း ခ်င္း အနိုင္ယူသြားနိုင္ခဲ့ ရင္ သင္ဟာ ေအာင္ျမင္တဲ့ သူျဖစ္ျပီ။ အဲ .. ေျပာင္းလဲ သြား တဲ့ အေျပာင္း အလဲေတြ ၾကား မွာ သင္ရံွဳးနိမ့္ က်န္ခဲ့ မယ္ဆိုရင္ေတာ့ သင္ဟာ အေတြ႕ၾကံဳ ရင့္က်က္တဲ့ သူ တစ္ေယာက္ျဖစ္သြားမယ္။ ဒါေၾကာင့္ အေျပာင္း အလဲ ကို လက္ခံပါ။ မေၾကာက္ပါနဲ႕။

အေျပာင္းအလဲ တစ္ခု ကို ရင္ဆိုင္မယ္ၾကံခဲ့ရင္ေတာ့ ဘယ္ေတာ့မွ လံုး၀ ေသခ်ာတယ္ ဆိုတဲ့ အေတြးမ်ိဳး မေတြးပါနဲ႕ ။ ေလာက မွာ ေသခ်ာတာ က မေသခ်ာျခင္းတစ္ခုပဲ ရိွပါတယ္။

ကၽြန္ေတာ္တို႕ ေတြမွာ Plan B, Recovery Plan , Back Up စတဲ့ ေ၀ါဟာ ရေတြ ဘယ္လိုပဲသံုးသံုး အဓိပၸါယ္ကေတာ့ စဥ္းစား တဲ့ အခါတိုင္း မွာ နွစ္ဖက္စဥ္းစားပါ။ ( Computer Programming မွာဆိုရင္ေတာ့ If လို႕ စဥ္းစားလိုက္တာနဲ႕ else ဆိုတာလဲ ပါလာတာေပါ့)

ဆိုလိုတာက ဒီေန႕အျပင္သြားစရာရိွေနတယ္ .. မိုး မရြာေလာက္ပါဘူး . .ဒါေၾကာင့္ထီးမယူေတာ့ ဘူး ဆိုတာ ယတိျပတ္ တဖက္သက္ ဆံုးျဖတ္တာ ျဖစ္တယ္။ မိုးမရြာေလာက္ပါဘူး .. သို႕ေသာ္ ရြာခဲ့ေခ် ရိွေသာ္ .. လို႕ေတြးျပီး ထီးယူသြားတာဟာ ။ Recovery Plan ထုတ္သံုးတာပါပဲ။

ဒါေပမယ့္ လက္ေတြ႕ဘ၀မွာ ေနရာတိုင္း ဒါမ်ိဳးေတြးေနျပန္လွ်င္လဲ ေတြေ၀သြားတတ္ပါတယ္။ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ မရဲဘဲျဖစ္တတ္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာ ေတာ့ တံုးတိုက္တိုက္က်ားကိုက္ကိုက္ ဆံုးျဖတ္ရမယ္။ ဒီအခါမွာ မရိွမျဖစ္လိုအပ္တာ က risk ( စြန္႕စားရဲျခင္း) ကို ခံယူရဲတာပါပဲ။

risk ကို ခံယူတယ္လို႕ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ထင္လာတဲ့ အခါတိုင္း ငါ သတိ တရားေလး ရိွရဲ႕လားလို႕ မိမိကိုယ္ကို ျပန္ေမးပါ


သတိတရားရိွျပီး risk ကိုေၾကာက္တဲ့သူ ဟာ အထြတ္အထိပ္ကို ေရာက္ဖို႕ ခဲယဥ္းမယ္

risk ယူျပီး သတိတရား မရိွတဲ့လူေတြဟာ ရုတ္တရက္ အေျပာင္းအလဲ ဆိုတဲ့ ေလာကဓံကို အျပင္းအထန္ ခံရတတ္တယ္။


ဒါေၾကာင့္ ေနာက္ဆံုးအေနနဲ႕

အေျပာင္းအလဲ ကို လက္ခံရဲပါ

အေျပာင္းအလဲ တစ္ခု ကို စဥ္းစားျပီး ရင္ဆိုင္နိုင္ေအာင္ ျပင္ဆင္ပါ။

စဥ္းစားတိုင္းမွာ recovery plan တစ္ခုပါပါေစ.

အေျပာင္းအလဲ ကို ရင္ဆိုင္ရာမွာ risk ယူရမွာ မေၾကာက္ပါနဲ႕

risk ယူမယ္ဆိုရင္ သတိတရားနဲ႕ ယွဥ္ေနပါေစ။ ။

ဒီအခ်က္ေတြ ကိုလိုက္နာရင္

သင္ဟာ ေအာင္ျမင္တဲ့ လူ တစ္ေယာက္ ( သို႕ ) ဘ၀ အေတြ႕အၾကံဳ ရင့္က်က္တဲ့ဲ့လူတစ္ေယာက္ အျဖစ္ ေလာက မွာ ရပ္တည္နိုင္ျပီ။ ။

ျဖဳတ္ဦးေနွာက္ ကေလး နွင့္ ေတြးမိတာေလးေတြမို႕ လြတ္လပ္စြာကြဲလြဲ ၾကပါ။ ။

အေျပာင္း အလဲ ကို မေၾကာက္တဲ့ သတိနဲ႕ယွဥ္တဲ့ risk ကို ယူရဲတဲ့ လူငယ္ေတြ ျမန္မာျပည္မွာ ထြန္းကား ပါေစ . . .

ေလးစားစြာျဖင့္
ေနစိုးနုိင္
9.5.09 ( 2း15 am)

5 comments:

Anonymous said...

ေကာင္းတယ္

ေက်းဇူးတင္တယ္ဗ်ာ


ေမေမာင္၀င္း

Anonymous said...

management of change, change management, challenge of change....အစသျဖင့္ ေျပာင္းလည္းမွုကို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းျခင္း ဘာသာရပ္ ဟာ..နာမည္အမ်ိဳးမ်ိုးနဲ ့ ဒီဘက္ေခတ္မွာ နယ္ပယ္အသီးသီးမွာ တြင္က်ယ္လို ့လာတယ္ ေနစိုးနိုင္...change ကို ေတြးေခၚသံုးသတ္အၾကံျပဳတင္ျပသြားပံု ေတာ္ေတာ္ေကာင္းပါတယ္...စိတ္ဝင္စားတယ္ဆိုရင္...စာဖတ္သူေတြ ဒီ့ထက္အက်ိဳးမ်ားေအာင္...ဆက္လက္ေလ့လာ တင္ျပသြားဖို ့ တိုက္တြန္းပါတယ္...

လြင္မင္းခန္ ့

khamkee said...

ေကာင္းတယ္ဗ်ာ။

ေနာင္လည္း အၿမဲတမ္း ေရးေပးႏိုင္ပါေစ။

ေလးစားစြာျဖင့္ ...

flowerpoem said...

အေျပာင္းအလဲ ကို ရင္ဆိုင္ရာမွာ risk ယူရမွာ မေၾကာက္ပါနဲ႕

risk ယူမယ္ဆိုရင္ သတိတရားနဲ႕ ယွဥ္ေနပါေစ။ ။
ဒီစာသားေလးကို မွတ္သားသြားပါတယ္ ကိုေနစိုးႏိုင္

ေနစိုးနိုင္ said...

ၾကိဳးစားၾကည့္ဦးမယ္
ခုလိုနားလည္ေပးၾကတာကို
ေက်းဇူးအရမ္းတင္ပါတယ္